In het landelijke gebied tussen Beuningen en Nijmegen ligt de boerderij van Jan en Gerrie Peer. Jan is de baas van de koeien, de varkens en het kleinvee, Gerrie zorgt met haar team van beroepskrachten en vrijwilligers voor de deelnemers van de zorgboerderij. Hier ga ik vandaag op bezoek.

Op weg naar ’t Personnebos laat ik de stad achter me en rijd ik een andere wereld in. Het weidse boerenland straalt een enorme rust uit. Dan zie ik het bordje ‘zorgboerderij’. Ik kom binnen in een grote ruimte. Er staat een hele lange tafel om aan te werken en te eten. Er zijn ook enkele kleinere tafeltjes waar iemand rustig alleen bezig kan zijn. In een grote kring staan 15 lekkere stoelen te wachten op de deelnemers. En er is een grote keukenhoek waar je met meerdere mensen tegelijk kunt koken. Gerrie en haar collega’s zijn bezig met de voorbereidingen voor de dag. De deelnemers zijn ouderen met dementie of een andere beperking. Ze vormen een vaste groep, al kan het aantal dagdelen dat iemand komt verschillen.

Iedereen doet wat bij hem of haar past
Tegen half tien druppelen de mensen binnen. Sommigen maken een praatje links en rechts. “Waar ben jij geweest, ben je weer beter?” Paul vertelt mij dat hij hier graag komt, hij is zelf op een boerderij opgegroeid. “Maar toen moest je nog alles met de hand doen, nu heb je er machines voor.” Paul vindt het fijn om bij de beesten te zijn en om te tuinieren, want hij is hovenier geweest. Bij een kopje koffie wisselen de deelnemers nieuwtjes uit. “Er zijn twee kalfjes geboren, het zijn wéér stieren,” vertelt Gerrie. Daarna leest ze voor uit de regionale krant. De deelnemers zijn goed thuis in de lokale samenleving, dus het lokale nieuws slaat goed aan. Dien vindt het “wel gezellig zo, zo weten we ook wat er gebeurt”. Daarna is het tijd voor het dagelijkse rondje langs de dieren. In de koeienstal pakken enkele mannen meteen een bezem en beginnen het voer aan te vegen zodat er niets verloren gaat. De groep waaiert uit over de verschillende stallen waar ze de kalfjes bewonderen, de dieren voeren of alleen maar kijken. Anderen lopen meteen door naar de werkplaats waar verschillende klusjes op hen wachten. Vandaag staat er een stoel die geschuurd moet worden en daarna gelakt. Willem weet wel hoe dat moet, hij is schilder geweest. De bordjes die ze in het voorjaar weer in de moestuin bij de groentes zetten, moeten ook weer opgeknapt worden. Vorig jaar hebben ze samen een nieuw kippenhok gemaakt, en de fietsenstalling is ook ‘home-made’.

Dan ga ik weer naar binnen. Daar zit inmiddels een groepje aan tafel het eten voor te bereiden. Aardappels schillen, wortels schrappen, champignons snijden, ze doen het allemaal met plezier. Het eten komt hier zo veel mogelijk uit eigen tuin. Berend gaat aan een tafeltje apart zitten waar zijn tuinkabouter staat te wachten om verder geverfd te worden. Een klus waar hij nog een aantal dagen mee bezig zal zijn. Een van de deelnemers zit apart van de anderen in een lekkere lage stoel met een teiltje op schoot de maïskorrels van een kolf te pellen. “Dat is lekker voor de kippen.” Een ander zit te rusten, soms vallen zijn ogen dicht. Af en toe loopt hij even naar de keuken om in de kaas te roeren die ze aan het maken zijn. Alles verloopt hier heel natuurlijk en soepel, iedereen doet wat bij hem of haar past. En wat hij kan. Wie niet meer kan afdrogen bij de afwas omdat hij de kopjes laat vallen, kan misschien nog wel het bestek afdrogen als dat in een teiltje voor hem op tafel wordt gezet.

Zelfredzaamheid behouden
‘t Personnebos heeft het kwaliteitscertificaat voor zorgboerderijen. Ook neemt Gerrie deel aan een studieclub en werken ze volgens de leer van Böhm. Deze methodiek streeft ernaar om een zo groot mogelijke zelfstandigheid en de sociale competenties te behouden. “We verlenen geen zorg, we helpen mensen om zoveel mogelijk zelf te doen en stimuleren hen om actief te zijn.” Verder besteden de begeleiders in de aankleding van de ruimte en in gesprekjes veel aandacht aan vroeger, de tijd die de deelnemers zich beter kunnen herinneren dan vorige week. In het programma zitten ook bewegingsoefeningen met een fysiotherapeut, geheugentraining, spelletjes, zingen en wandelen. En natuurlijk eten ze iedere dag samen wat ze ook samen hebben klaar gemaakt.

Met het oog op de privacy zijn de namen van de deelnemers gefingeerd.
Tekst en foto’s: Anne-Mieke Penders